— Халаалтын системийн “хөдөлгүүр”-ийг хэрхэн оновчтой сонгох вэ?

1. Оршил

Халаалтын системийн үндсэн зорилго бол гэр, оффис, үйлдвэрийн барилгыг тохилог дулаан болгох. Энд халаалтын эргэлтийн насос гол үүргийг гүйцэтгэдэг. Өндөр настай насос нь цахилгаан их хэрэглэж, халалт удааширч, засварын нэмэлт зардал гаргах эрсдэлтэй. Харин орчин үеийн герман насос нь мэдрэгчтэй, эрчим хүч бага зарцуулдаг, засвар үйлчилгээ багатай байдаг.

2. Насосны ангилал: Та аль-хэлбэрийг сонгох вэ?

Энэ хэсэгт гурван үндсэн ангиллын талаарх илүү дэлгэрэнгүй мэдээлэл, тэдгээрийн давуу болон сул талыг танилцуулъя.

2.1 Энгийн (тохируулгагүй) насос

• Онцлог: Энэ нь манай улсын халаалтын системд хамгийн нийтлэг хэрэглэгддэг бөгөөд, хурдыг автоматаар өөрчлөх боломжгүй.
• Давуу тал: Энгийн, суурилуулалт хялбар, хүчин чадлыг хэт өндөр тооцохгүй бол анхны зардал бага.
• Сул тал: Халаалтын ачаалал тогтворгүй үед (ж: олон давхар, том барилга) радиаторуудын цаана эргэлтгүй хүйтэн хэсэг бий болгож, цахилгаан хэрэглээг нэмэгдүүлдэг.

2.2 Хурдны (Variable) тохируулгатай насос

• Онцлог: Урсгалын хурд, шахалтын даралтыг шаардлагатай үед тохируулгаар (гараар) өөрчилдөг.
• Давуу тал: Радиатор болон шалны халаалтын системд – өрөөний хэмжээ, хэрэглээний өөрчлөлтөд хялбар дасан зохицоно; цахилгаан хэрэглээг шаардлагагүй үед багасгана.
• Сул тал: Суурилуулалтын болон эхний зардал энгийн насоснаас өндөр байх талтай.

2.3 Электрон удирдлагатай & эрчим хүчний өндөр үр ашигтай насос

• Онцлог: Интеллектуал хяналттай: температур, урсгал, даралтыг мэдрэгчээр хэмжиж, автоматаар тохируулдаг. Энергийн хэмнэлт (A зэрэглэл) өндөр.
• Давуу тал: Том орон сууц, олон өрөөтэй, олон давхар барилгад хамгаас тохиромжтой; засвар үйлчилгээ харьцангуй бага.
• Сул тал: Ихэнх тохиолдолд үнэ өндөр, суурилуулах шаардлага, програмчлал хийх шаардлагатай байж болно.

3. Насосны хэмжээг зөв сонгох алхмууд

“Насосны хэмжээг буруу сонгох — буруу хөрөнгө оруулалт”

Тухайн халаалтын системын ачааллаас бага насос сонгох нь бүх системийг доголдуулдаг тул хүчин чадал дээр онцгой анхаарах нь чухал.

3.1 Урсгалын хурд (Flow rate)

– Литр минут тутам (L/min) эсвэл м³/цаг (m³/h)-аар хэмжигднэ.
– Халаалтын системийн радиатор, шалны халаалтын хавтгайгаар тодорхойлогддог.

3.2 Даралт (Head)

– Хоолойн урт, диаметр, булангийн тоо, тэгш бус шилжилт зэргээс шалтгаалан шингэнийг түлхэх чадвар өөрчлөгддөг.
– Тооцоолохдоо: “Өрөө (м) × 10 %” гэж тооцож болдог.

3.3 Халаалтын ачаалал

– Багцын хэмжээг (BTU/h эсвэл kW) гаргаж, түүнийхээ дагуу насосны хүчин чадлыг сонгоно.
– Жишээ: 120 м² талбайтай байшинг 24 kW / h-ийн бойлероор халааж байгаа бол насос төдий хэмжээний урсгал, даралтыг хангах чадвартай байх ёстой.

3.4 Энергийн ангилал

– Хэмнэлттэй насос эсэх (A, A+ гэх мэт) нь үйл ажиллагааны зардлыг тодорхой хэмжээгээр бууруулдаг.
– Суурилуулсны дараа эрчим хүчний хэрэглээг хянаж, үр дүнг хар.

4. Насосны ашиглалтын хугацаа ба солих шаардлага

• Дундаж ашиглалт: 10–15 жил байна.
• Солихыг зөвлөдөг шинж тэмдгүүд:
  • Радиаторын нэг эсвэл хэд хэдэн хэсэг хүйтэн болж эхлэх.
  • Насос хэт халах, бүдүүн шуугиантай ажиллах.
  • Цахилгаан хэрэглээ буурахгүй эсвэл нэмэгдэх хандлагатай болох.
  • Суурилуулсан үеэс олон удаа засварласан.

5. Суурилуулалт ба хэрэглээний зөвлөмжүүд

• Фильтр суурилуулж, системд орж ирэх хатуу том хэсгүүдийг шүүх.
• Усны чанарыг (рН, агууламж, зэвжилт) хянах.
• Насосын буюу халаалтын системээс “агаар гаргах - хий авах” ажиллагааг жилд нэг удаа заавал хийнэ.
• Насосын хурдыг шаардлагагүй бол өндөр дээр байлгахгүй байх (энгийн төхөөрөмж дээр). Тухайн хүчин чадлаас өндөр үзүүлэлттэй насос сонгож аван, бага ачаалалтай ажиллуулах нь насжилтийг нэмэгдүүлдэг.
• Том барилга болон системийн шинэчлэлд “угсралтыг хурдан” хийхийн тулд smart хийцтэй насос сонгох.

6. Эрчим хүчний хэмнэлт ба байгаль орчинд ээлтэй алхам

• Эргэлтийн насосыг “инвертер” системтэй болгосноор цахилгаан хэрэглээ 30–60% хүртэл багасаж байна.
• Температурын хянах, хэрэглээг урьдчилан тооцоолох нь энерги үр ашигт шууд нөлөөтэй.
• Халаалтын системээ сардаа нэг удаа шалгаснаар илүү урт хугацааны ашиглалт, байгальд ээлтэй байдал бүрдэнэ.

7. Брэнд болон бүтээгдэхүүний зөв сонголт

• Дэлхийд чанараараа шалгарсан брэндүүд: Grundfos, Wilo, DAB гэх мэт.
• Насос сонгохдоо дараах шалгуурыг анхаар:
  • Усны урсгал, даралтанд тохирох
  • Чимээ багатай ажиллагаа (< 30 dB)
  • Тоосжилттой орчин эсэх (тоос, шороо, температурын эрсдэл)
  • Суулгахад болон засварлахад хялбар байдал

8. Таны системд хэрхэн нөлөөлөх вэ: бодит үр дүн

“Өндөр чанар + Зөв тохирсон сонголт = тухтай амьдрал”
Улаанбаатарын нэг айлд хуучин энгийн насосыг солиход:

• 40 % хүртэл цахилгаан хэрэглээ багассан
• Радиаторын сүүл хэсэг хүртэл бүтэн халдаг
• Дулааны алдагдалгүй, тухтай мэдрэмж

9. Ямар хүмүүст тохиромжтой вэ?

• Халаалтын системтэй орон сууцанд (1-3 давхар)
• Том орчинтой, олон өрөөтэй барилга
• Халаалтдаа тогтмол, найдвартай үйлчилгээ хүссэн байгууллага
• Эрчим хүчний зардлаа бууруулмаар байгаа хэрэглэгчид

10. Дүгнэлт: Халаалтын эргэлтийн насос — халаалтын системийн зүрх

Халаалтын эргэлтийн насос нь таны зүгээр л нэг эд анги биш — энэ бол түүний системийн зүрх, таны тав тух болон зардлын удирдлагын түлхүүр юм. Хамгийн хямд = хамгийн сайн гэж буруу бодолгүйгээр, хамгийн чанартайг нь сонгоорой. Олон жилийн турш найдвартай ажиллах, эрчим хүч бага зарцуулах, тасралтгүй дулаан түгээх төхөөрөмжийг сонгох нь цаашдаа таны тав тух, хөнгөлөлт, амар амгалангийн баталгаа болно.